De Citadel is niet alleen letterlijk een hoogtepunt voor de stad Diest, maar ook een cultureel toppunt. Voorafgegaan door een rijke geschiedenis, is dit stukje erfgoed vandaag de dag nog steeds een centrum van cultuur en ontspanning.
Historische context in vogelvlucht
Oorspronkelijk was de functie van de citadel de net onafhankelijke Belgische staat te beschermen tegen een inval van de Nederlanders. Toen deze dreiging in 1840 verdween, ging men toch door met de bouw. De citadel diende tot het einde van de 19e eeuw als verdedigingswerk tegen een mogelijke inval vanuit Frankrijk en Pruisen.
Ondertussen evolueerde de militaire technologie van artillerie en vonden er nieuwe ontwikkelingen plaats die het gebruik van kanonnen veranderde. Hierdoor verloor de citadel zijn verdedigingswaarde en diende hij louter als versterkt fort.
In 1996 werd de site beschermd als onderdeel van de 19e-eeuwse verdedigingsgordel.
Van 1953 tot 2011 was de citadel de thuisbasis voor het eerste bataljon van de parachutisten.
In de zomer van 2011 verdwenen de laatste militairen uit de citadel. Begin 2012 kocht de stad het bebouwd gedeelte aan. Het omliggende citadelbos werd aangekocht door het Agentschap Natuur en Bos. Het agentschap onderhoudt het loofbos en laat het ontwikkelen tot een soorten- en structuurrijke groene long voor de stad.
Wil je meer weten over wat er vandaag allemaal te beleven valt?
“Treed tijdens deze wandeling in de voetsporen van de militairen en ontdek de kracht van Diest als garnizoens- en vestingstad. ”
Wat voorafging
Van in de Middeleeuwen was Diest een versterkte stad: al in 1360 is ze helemaal omringd met aarden wallen, stadspoorten en verdedigingstorens.
Vanaf 1837 kreeg Diest rond de stad een indrukwekkende gordel van grachten langs een geheel van wallen en vestingwerken. Het wordt een omwalling met stadspoorten, waterpoorten, ravelijn, lunet, citadel en het Fort Leopold. Een deel van deze stadswallen en vestingwerken zijn bewaard gebleven.
Diest groeit uit tot dé schildwacht aan de Demer. Het doel? Een vijandelijke opmars naar het centrum van de jonge staat België voorkomen.
Deze gordel wordt de ‘kernvesting’ genoemd. De citadel functioneerde als laatste toevluchtsoord voor de Diestse legerafdeling, indien die kernvesting in handen van de vijand viel.
“Overal in de stad vind je, overwoekerd door tijd en natuur, stille getuigen van het militair verleden.”
Langs de grachten en wallen
Vanaf 1837 kreeg Diest rond de stad een indrukwekkende gordel van grachten en wallen.
De citadel zelf werd gebouwd tussen 1845 en 1853 op een heuvel. De bouw van de Citadel vormde het dominerend sluitstuk van de transformatie van Diest tot vestingstad, nadat eerder het fort Leopold, de wallen en de stadspoorten werden opgetrokken.
De citadel functioneerde als het laatste toevluchtsoord voor de Diesterse legerafdeling, indien de zogenaamde kernvesting in handen van de vijand viel.
Binnen de kazerne waren er faciliteiten om in het levensonderhoud te voorzien, zoals leef- en slaapruimtes, dienstlokalen, opslagruimtes voor munitie en voedsel, een apotheek, dokterskabinet, bakkerij en keuken.
Dit bolwerk is gebouwd in de vorm van een vijfhoek met in het midden een groot open plein. Het neemt wel 15% van het stadscentrum in en is gelegen op een heuvel die uitkijkt over de stad.
De mooiste bakstenen citadel van het land
In en rond de vijfhoek van de Diestse Citadel wandel je door de militaire geschiedenis van onze vestingstad.
Met het grote open plein als kloppend hart van het domein en de vele overwelfde doorgangen naar de fronten en bastions, de kazerne, buitenmuur en het museum heeft de Citadel verschillende troefkaarten op tafel gelegd.
Je bezoek aan de Citadel van Diest zal niet teleurstellen.
